شهر سوخته،كلان شهري در اوج تمدن، پيشرفت ، دانش ، هنر و صنعت بشمار مي آمده .

شهري باستاني در 56 كيلومتري بين زابل و زاهدان واقع شده كه در زمان خود از مهمترين شهرهاي جهان بشمار مي رفته يعني تقريبا 5000 سال پيش از اين با وسعتي بالغ بر 180 هكتار يكي از مظاهر تمدن بوده و نبض تجارت بين الملل بشمار مي رفته است. اطراف اين شهر كهن 700 تپه باستاني شناسايي شده كه روزگاري روستاهاي اطراف اين شهر را تشكيل مي داده اند . شهر سوخته 10 تا 12 هزار نفر جمعيت داشته ، شهر سوخته به عنوان «مادرشهر» نيمه شرق فلات ايران و كلان شهري در اوج تمدن، پيشرفت ، دانش ، هنر و صنعت بشمار مي آمده .

كاوشها نشان داده است كه شهر سوخته را بطه فرهنگي بزرگي ميان شرق تا مغرب آسيا داشته و مناطق حاصلخيز از جمله ميان رودان وارد كننده ي مواد اوليه و فناوري از جنوب شرق ايران مانند شهر سوخته و جیرفت و شهداد ( كرمان ) بوده اند . از نام واقعي شهر سوخته اطلاعي در دست نيست و نام جديد آن نامي است كه حدود 150 تا 200 سال پيش بر اين محوطه نهاده اند . هنوز هيچ كس از نام اين شهر و دليل از ميان رفتن آن چيزي نمي داند باستان شناسان حدس مي زنند تغيير مسير رودخانه هيرمند سبب متروك شدن اين شهر بوده.

تراكم مواد باستاني در يك متر مربع شهر سوخته نشان دهنده ي وجود بيش از 4 ميليارد ماده فرهنگي و باستاني از لارو حشرات و دانه هاي گياهي تا مهره هاي سنگي ، اشياء سفالي ، چوبي ، بقاياي انساني و حيواني در ميان خاكهاي اين محوطه است . موقعيت خاص طبيعي شهر سوخته ووجود لايه هاي شوره نمك در سطح شهر به حفاظت نمونه هاي باستاني واشياء آن كمك فراوان كرده .

شهر سوخته داراي 4 دوره مي باشد :1- دوره اول 3200 تا 2800 ق . م با وسعت 15 هكتار : دوره آغاز نگارش و پيدا شدن لوحه هاي گلي 2- دوره ي دوم 2800 تا 2400 ق. م با وسعت 45 هكتار : برابر با آغاز شهر نشينی است 3- دوره سوم 2400 تا 2100 ق. م با وسعت 80 هكتار :شهر به اوج خود رسیده و دارای حکومت است. 4- دوره چهارم 2100 تا 1800 ق.م با وسعت 5 هکتار: كه دوره افول اين محوطه است . شهر سوخته از 5 بخش شامل: گورستان، منطقه مسكوني، بناهاي يادماني ، صنعتي و بخش مركزي تشكيل شده و اين نشان دهنده سامانه ناحيه بندی وتفكيك حرفه اي و تخصصي در شهر است .

آثار بدست آمده از اين شهر باستاني كه آرزوي هر باستان شناسي در دنياست كه در اين محوطه به كاوش بپردازد ، نشان مي دهد كه اين شهر مهمترين مركز اجتماعي ، سياسي ، اقتصادي و فرهنگي تمام منطقه طي هزاره سوم ق. م بوده است .

فنون و مشاغل و هنرهاي قابل مطالعه در شهر سوخته بر اساس يافته ها عبارتند از :

تجارت منطقه اي و فرا منطقه اي ، تاريخ شهر نشيني و شهر سازي ، سير تحول معماري ، سير تحول هنر هاي سنتي ، فلز كاري ، جواهر سازي ، بافندگي ، خراطي و منبت كاري و تاريخ دانش رياضي و ...

پس از اشاره ي كوچكي بر سطح اهميت شهر سوخته ويژگي هاي اين شهر را سعي مي كنيم به اختصار بيان كنيم :

مردم شهر سوخته

دكتر سيد منصور سید سجادي سرپرست هيأت باستان شناسي شهر سوخته مي گويد : بررسي هاي انسان شناسي برروي اسكلتهاي بدست آمده در شهر سوخته نشان مي دهد مسن ترين فرد پيدا شده در شهر سوخته زني 60 ساله بوده است . بررسي ها نشان مي دهد كه تراكم سن مردان در حد فاصل 26 تا 53 سال و تراكم سني زنان بين 26 تا 46 سال بوده است . بلند ترين فرد شناسايي شده در شهر سوخته مردي به بلندي بيش از 190 سانتيمتر بوده دكتر سيد سجادي در ضمن، مردم اين شهر را ساكنان صلح دوست ناميده وي مي گويد طي كاوشهاي انجام شده ابزار جنگي كه بتوان بر اساس آنها ساكنان شهر سوخته را ساكناني جنگجو دانست يافت نشده و در مجموع هيچگونه آثار خشونت در اين شهر باستاني كشف نشده . در ضمن مردم شهر سوخته بر اساس اشياء گوناگوني كه در گورهاي مردم اين شهر كشف شده مشخص است كه به زندگي پس از مرگ نيز اعتقاد داشته اند.در كاوشهاي باستان شناسي بخش هايي از يك معماري ناهمگون با ساختار گورستان از اين محوطه بدست آمده که نشان مي داد اين محل براي آماده سازي مردگان براي دفن در دل گورستان است. اين يعني ساكنان شهر سوخته در 5000 سال پيش مرده شويخانه داشتند ، آنان ابتدا مردگان خود را شسته و بعد آنها را به خاك مي سپردند .

اداره ي شهر سوخته و نقش زنان در آن

شهر سوخته را در 5000 سال پيش زنان اداره مي كردند ، تحقيقات باستان شناسي نشان داده زنان قوي ترين گروه در جامعه شهر سوخته بوده و ابزار قدرت در دست آنها بوده . دكتر سيد سجادي سرپرست هيأت كاوش شهر سوخته مي گويد : در دنياي باستان ابزارهایي وجود داشته كه از آنها به عنوان ابزارهاي كنترل اقتصادي و اداري ياد مي كنيم (نمونه هاي مهر و موم شده اشياء بدست آمده نيز خود بهترين دليل براي سسيستم كنترل اداري در اين منطقه است) هر فرد يا گروهي در جامعه صاحب چنين ابزارهايي بوده در شمار قوي ترين فرد يا گروه آن جامعه محسوب مي شود كه مهرها يكي از نمونه هاي نيروي اقتصادي جوامع باستان بوده اند .

دارا بودن مهر به معناي نيروي تصميم ديگري بوده و جالب اينكه در شهرسوخته در حفاري هاي گورستان 90 درصد گورهايي كه مهرهاي مهم در آن يافت شده متعلق به زنان شهر سوخته بوده و 5 درصد متعلق به كودكان و 5 درصد باقي مانده متعلق به مردان بوده . ایشان اضافه کرده اند: زنان شهر سوخته هميشه آراسته بوده و زندگي مرفهي داشته اند اين مساله بسيار طبيعي به نظر مي رسد كه مردان برخي از ابزار قدرت را به زنان بسپارند زيرا مردان به كار كشاورزي و صنعتگري مشغول بودند و زمينهاي كشاورزي و كوره هاي سفالگري و كارگاههاي جواهر سازي نيز از شهردور بوده لذا طبيعتاً مهرها بايد در دست كساني باشد كه در يك جاي ثابت بوده تا در دسترس همگان قرار داشته باشند تا آنان بتوانند با اين ابزار مشكلات شهر را به سرعت حل كنند ، دكتر سيد سجادي با تاكيد بر وجود يك فرهنگ و تمدن بسيار غني ، پيشرفته و كاملاً انساني در شهر سوخته خاطر نشان ساخت كه زنان و مردان شهر سوخته در كنار هم و هر يك به فراخور امكانات خود سعي داشتند حوزه تمدني خود را به نحو احسن اداره كنند .

جغرافیا و محیط زیست شهر سوخته
بر مبنای یافته‌های باستان شناسان شهر سوخته ۱۵۱ هکتار وسعت دارد و بقایای آن نشان می‌دهد که این شهر دارای پنج بخش مسکونی واقع در شمال شرقی شهر سوخته، بخش‌های مرکزی، منطقه صنعتی، بناهای یادمانی و گورستان است که به صورت تپه‌های متوالی و چسبیده به هم واقع شده‌اند. هشتاد هکتار شهر سوخته بخش مسکونی بوده‌است.

پژوهش‌ها نشان داده‌است این محوطه بر خلاف اکنون که محیط زیست کاملاً بیابانی دارد و فقط درختان گز در آنجا دیده می‌شود، در پنج هزار سال قبل از میلاد منطقه‌ای سبز و خرم با پوشش گیاهی متنوع و بسیار مطلوب بوده و درختان بید مجنون، افرا و سپیدار در آنجا فراوان وجود داشته‌است.

در آن دوران نیز این منطقه بسیار گرم بوده، اما آب رودخانه هیرمند و شاخه‌هایش به خوبی زمین‌های کشاورزی شهر سوخته را سیراب می‌کرده‌است.

دریاچه هامون در ۳۲۰۰ قبل از میلاد دریاچه‌ای بزرگ و پرآب بوده و رودها و شاخه‌های قوی از آن منشعب می‌شده و در اطراف آن نیزارهای وسیعی وجود داشته‌است. در بررسی‌های منطقه‌ای در اطراف شهر سوخته بستر رودخانه‌های گوناگون و آبراه‌هایی پیدا شده که به مزارع کشاورزی شهر سوخته آب می‌رسانده‌اند. در نخستین فصل کاوش در شهر سوخته کوچه‌ها و خانه‌های منظم، لوله کشی آب و فاضلاب با لوله‌های سفالی پیدا شد که نشان دهنده وجود برنامه‌ریزی شهری در این شهر است.

منطقه گورستان

از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۳ تعداد ۱۴ گمانه به مساحت تقریبی ۲۳۰۰ متر مربع در گورستان شهر حفاری شده و در نتیجه ۳۱۰ گور کشف شده‌است. طی کاوش‌های به‌عمل آمده توسط باستان شناسان، برخی از مردم شهر سوخته را با لباس و پارچه کفنی دفن می‌کرده‌اند. در تعدادی از قبرها، آثار پارچه در روی بدن اجساد مردگان دیده می‌شود. پارچه‌ها به سه شکل گوناگون در گورها دیده می‌شود:

به صورت کفن ،که مرده‌ها را در آن می‌پیچیده‌اند؛
به شکل لباس زیر انداز و رو انداز؛
کف گور فرش شده و مرده را با لباس در آن می‌گذاشتند.

اشیاء سفالی اصلی‌ترین موادی هستند که تقریباً در همه گورها وجود دارند در کنار این دسته از اشیاء، هدایای دیگری ساخته شده از سنگ، چوب، پارچه در قبور دیده می‌شود

هنر و صنعت
شهر سوخته يكي از شهرهاي صنعتي در 5 هزار سال پيش در جنوب شرقي ايران بوده كه در كارگاههاي مختلف آن اشياء گوناگوني ساخته مي شده و اين كارگاهها و صادرات و واردات اشياء قيمتي در اين شهر باعث ايجاد طبقه كارگر متخصص شد. با بررسي آثار باقي مانده سنگي مي توان به نتايج گوناگوني رسيد كه حاصل نظام نوين اجتماعي ( شهرنشيني ) بوده كه عبارتند از تجارت و مبادله كالا با سرزمينهايي در فاصله هاي مختلف ، ايجاد تخصص و كارتمام وقت صنعتگران درشهرها كه با جدا سازي كارگاههاي صنعتي از محله هاي ديگر شهر صورت مي گرفته و بالاخره تقسيم بندي اجتماعي افراد بر اساس نوع كاري كه انجام مي دهند. مهره هاي شهر سوخته به شكل هاي مختلف و مواد گوناگوني چون سنگ لاجورد، فيروزه ، عقيق ، كريستال صخره اي، سنگ آهك، مرمر، سنگ صابون ، صدفهاي دريايي ، استخوان فلز ، و در موارد نادري از لاء ساخته شده اند .

به جز سنگ لاجورد و فيروزه ، تقريبا تمام مواد اوليه و خام بكار رفته در شهر سوخته از ارتفاعات سيستان تامين مي شد و عقيق از بستر رودخانه ها گرفته مي شد .

دكتر ميشل كازانوا (استاد دانشگاه رن فرانسه و عضو گروه حفاري شهر سوخته) كه محقق سنگهاي قيمتي دوران باستان است مي گويد: «حاصل مقايسه اشياء زينتي فراواني كه تا كنون از مصر ، بحرين ، سوريه ، دانمارك ، شوش، جيرفت و شهر سوخته بدست آمده اين بود كه بسياري از اين اشياء با ارزش که در گورستانهاي سلطنتي ميان رودان (بين النهرين) يافت شده از شهر سوخته و جيرفت و آسياي مركزي به اين منطقه آمده و توسط بزرگان مورد استفاده قرار مي گرفته اما نكته جالب توجه آن است كه ظروف قيمتي بدست آمده از شهر سوخته و جيرفت در گورستانهاي عمومي كشف شده اما در ميان رودان و ديگر شهرها اين ظروف در گورستانها ي سلطنتي و معابديافت شده» وي ياد آور شد: «اين موضوع نشان مي دهد كه توليد اين قبيل اشياء در جيرفت و شهر سوخته رايج بوده و در گورهاي مردم اين شهر ها نيز يافت مي شود اما زماني كه اين اشياء به ميان رودان مي رود بسيار باارزش دانسته مي شودو در معابد و اين قبيل مراكز نگهداري مي شوند» و تمام اينها نشان از غنا و رفاه مردمان اين شهرها دارد .

پارچه هاي بدست آمده از شهر سوخته نرم و تازه بنظر مي رسند و برخي از آنها را مي توان مانند دستمالي پيچيده و باز كرد بدون آنكه به شكل آنها خللي وارد شود . پارچه ها، رنگي و داراي دو منشأ گياهي و جانوری هستند و پيدا شدن تعداد قابل توجهي وسايل و ابزار گوناگون بافندگي و ريسندگي چوبي و گلي و سفالي و فلزي نشان دهنده توليد پارچه ها در شهر سوخته است .

در مجسمه هاي يافت شده در شهر سوخته پيكر حيوانات و انسان، هم زن و هم مرد ديده مي شود.

پس از سفال، مرمر رايج ترين ماده اي است كه در شهر سوخته براي توليد ظرفهاي مختلف و اشيايي چون مهر ، مدال، مهره هاي سنگي ، دوك نخ ريسي، وزنه هاي بافندگي و پيكركها استفاده شده ، بر اساس شواهد موجود توليد ظروف سنگي در شهر سوخته فعاليتي تخصصی بوده و بر مبناي اطلاعاتي كه از گورستان در دست است مي دانيم كه بسياري از پيشه ها و مشاغل در شهر سوخته تخصصي بوده (قبورجداگانه) ،عمده سنگهاي به كار رفته در توليد اشياء مرمري شهر سوخته، از افغانستان به اين منطقه آورده شده .

اشكال چوبي نيز به شكل هاي مختلف در شهر سوخته ديده شده اند : اشياء زينتي ، قالب كفش ، جعبه ها، اشيا و ابزار كار. از نمونه هاي بسيار شايان توجه و جالب، آثار معرق بر روي دو عدد شانه ي سر است كه تا پيش از اين قدمت معرق به دوره صفويه و قاجار بر مي گشت ولي با كشف اين دو شانه ظريف قدمت معرق به هزاره سوم قبل از ميلاد عقب رانده شد.



دانش پزشكي

با شواهد موجود آشكار است كه دانش پزشكي اين منطقه از دانش حال حاضر آن سامان نه تنها كمتر نبوده شايد بيشتر هم بوده.

چشم مصنوعي كشفي بي نظير در كاوش هاي علمي شهر سوخته است كه توجه تمام كارشناسان و باستان شناسان را به خود جلب كرده. اين چشم، چشم چپ يك زن تنومند مدفون در قبر بوده. جنس اين چشم هنوز مشخص نشده اما به نظرمي رسد چشم مزبور از جنس قير طبيعي است كه با نوعي چربي جانوري مخلوط شده ساخته شده است در روي اين چشم مصنوعي ريزترين مويرگ هاي داخل کره چشم توسط مفتول هاي طلايي به قطر كمتر از نيم ميلي متر طراحي شده اند. بررسي ها نشان داده که احتمالاً زن صاحب چشم 25 تا 30 ساله بوده و زني دورگه ي سياه و سفيد بوده و قدمت اين چشم به حدود 2800 سال پيش از ميلاد و 4800 سال پيش از اين مي رسد. به غير از اين ها به علومي چون شكسته بندي، عمل شگفت انگيز جراحي جمجمه و دندان پزشكي واقف بودند و جراحي مغز دختر 13 ساله از ديگر شگفتي هاي دانش پزشكي این مردمان بوده.



معماري

اين شهر كه به گفته پروفسور كازانوا شهریت اوليه اينجا بوده و بسياري از مسائل شهر نشيني دنيا را مي توان از اين محوطه باستاني پيدا كرد ، بناي عظيمي را در خود جاي داده كه داراي 60 اتاق و فضاي مفيد مي باشد. اين اتاقها و فضاها به دو گروه فضاهاي سرباز يا حياط و فضاهاي بسته يا اتاق تقسيم مي شود. كاوش هاي جديد اتاق هاي بيشتري از اين بناي بزرگ را كشف كرده اما تا اكنون ديوارهاي خارجي اين بنا و محدوده اصلي آن پيدا نشده. ديوارهاي اتاق از خشت است و داراي استحكام زيادي است و داراي قطر زياد بين 75 تا 125 سانتي متر بوده خشتها با استفاده از قالب هاي چوبي ساخته شده اند و كناره هاي آن كاملا صاف بوده و اثر انگشت خشت زن كمتر بر روي خشتها مشخص است و شايان ذكر است كه دروازه اصلي ساختمان هنوز پيدا نشده. و تمام اينها نشان از معماري شگفت انگيز آن دارد.



طراحي اولين انيميشن بشريت

پيش از انقلاب اسلامي باستان شناسان ايتاليايي حاضر در شهر سوخته به هنگام كاوش در يك گور 5 هزار ساله جامي پيدا كردند كه نقش يك بز همراه با تصوير يك درخت روي آن ديده مي شد. در سال 1983 اين اثر در قالب گزارش حفاري گروه ايتاليايي در نشريه اي معرفي شد. سالها بعد دكتر سيد سجادي پس از بررسي اين شيء دريافت كه نقش آن برخلاف ديگر آثار تكراري هدفمند دارد به گونه اي كه حركت بز را به سوي درخت نشان مي دهد. در آن زمان نقاشي هنرمند توانسته در 5 حركت بزي را طراحي كند كه به سمت درخت حركت مي كند و از برگ آن تغذیه مي كند از اين جام 10 سانتي متري كه روي يك پايه است براي نوشيدن استفاده مي كردند.

در سفالهاي شهر سوخته كه از متمدنترین و پيشرفته ترين تمدن های باستاني در 5 هزار سال پيش است، نقش بز و ماهي بيش از هر نقش ديگری است چون مردم شهر از بز و ماهي بیش از هر موجود ديگري براي ادامه حيات استفاده مي كردندنقش بز متحرك نشان مي دهد كه مردمان شهر سوخته بسيار باهوش، هنرمند و در زمان خود پيشرو بوده اند.

رئيس آسيفاي ايران (انجمن فيلمسازان انيميشن) گفت: اين بز متحرك كه نخستين انيميشن دنيا به شمار مي رود به نماد آسيفاي ايران تبديل شد. اما انتخاب آن به عنوان آرم آسيفاي بين المللي به نظر اعضاي آن بستگي دارد. روانبخش صادقي انيماتوري كه براي نمايش يكي از انيميشن هاي اينترنتي خود در جشنواره زاگرب در كشور كرواسي به اين كشور سفر كرده گفت : يك نسخه از فيلم معرفي بز نقش بسته برجام سفالين شهر سوخته كه توسط آسيفاي ايران ساخته شده را در مجمع عمومي به اعضاي آسيفاي بين المللي تحويل دادم قرار است هر يك از اعضا آن را تماشا كنند سپس نظر انجمن درباره انتخاب اين نقش به عنوان لوگوي آسيفا اعلام شود.

از دلايل ديگر كه ثابت كننده ي هوش بسيار بالاي مردم شهر سوخته است اين است كه آنها اولين مخترعان بازي هايي چون شطرنج و تخته نرد بوده اند و ديگري خط كشي با دقت كمتر از نيم ميلي متر كه نشان از آشنايي آنان با علم رياضي و هندسه دارد.

در مجموع مي توان گفت در 5 هزار سال پيش، اين شهر از سيستم اداري بسيار پيشرفته، دانش پزشكي و رياضي و معماري و صنعت باور نكردني و سيستم بهداشتي بسيار مترقي از جمله سامانه تخليه فاضلاب، همچنين مردمي بسيار مرفه و غني و بسيار با فرهنگ، همكاري زن و مرد در اداره و پيشرفت جامعه و..... برخوردار بوده و تمام اينها در 5 هزار سال پيش رخ داده.

ادمین (S) سعید

بیست وچهار مورد از عادات اشتباه ایرانی ها در رانندگی..نظر شماچیست؟

1. نگه داشتن پدال ترمز در هنگام عبور از دست اندازها: این کار فشار زیادی را به سیستم فنربندی، اکسل و سیستم ترمز اتومبیل وارد می‌کند و نحوه صحیح رد شدن از دست انداز به این صورت است که باید طوری برنامه ریزی کنیم که تا قبل از رسیدن به دست انداز سرعت را کم کرده باشیم و در هنگام عبور از دست انداز ترمز به هیچ عنوان درگیر نباشد.

2. بالا کشیدن ترمز دستی بدون نگه داشتن کلید آن: چندی پیش در انگلیس دیدم که دوستم زمانی که می‌خواهد ترمز دستی را بالا بکشد دکمه آن را فشار میدهد و سپس آن را بالا میکشد از او پرسیدم دلیل این کارت چیه؟ گفتش اولین باری که برای امتحان رانندگی رفته بودم سر همین کشیدن ترمز دستی منو رد کردن و برای همه خنده دار بود که می‌گفتم تو ایران همه اینطوری ترمز دستی رو میکشن و بعدا متوجه شدم که انگلیسی ها به این دکمه کلاچ ترمز دستی می‌گویند و تا زمانی که کلاچ ترمز دستی را نگرفتی نباید آن را بالا بکشی بعدا خودم هم از تعدادی از دوستانم که مکانیک را به صورت علمی میدانند گفتند که کشیدن ترمز دستی بدون نگه داشتن کلید آن باعث خرابی چرخ دنده های آن و وارد آمدن فشار بیش از حد به سیم ترمز دستی می‌شود(خدا رو شکر خودم این عادت رو ترک کردم و ترمز دستی رو درست بالا می‌کشم.)

3. عدم تعویض به موقع روغن گیربکس: در همین تیونینگ تاک به کرات دیده شده که افرادی خودروشان 150 هزار کیلومتر یا بیشتر کار کرده و وقتی هم ازشان میپرسی واسکازین را تا به حال تعویض کردی می‌گویند مگر واسکازین هم نیاز به تعویض دارد؟ در جواب باید گفت بله واسکازین نیز مانند روغن های دیگر نیاز به تعویض دارد که تعویض به موقع آن باعث روان کارکردن گیربکس، سلامت گیربکس و...می‌شود کیلومتر تعویض آن بستگی به نوع روغن و گیربکس اتومبیل و شرایط کارکرد آن دارد.

4. تعویض یکبار در میان فیلتر روغن: گاها دیده شده که افراد فیلتر روغن را یک بار در میان تعویض می‌کنند و اکثرا همین افراد از فیلتر های با کیفیت پایین استفاده می‌کنند. اين کار باعث می‌شود فیلتر عمل تصویه را نتواند به صورت کامل انجام دهد و منجر به آسیب های جدی به موتور اتومبیل می‌شود که بعدا متوجه می‌شویم اگر هربار فیلتر راعوض می‌کردیم و فیلتر مناسب جایگزین می‌کردیم چقدر از هزینه تعمیر موتور و صرف وقت جلوگیری می‌شد.

5. درجا گرم کردن ماشین به مدت طولانی:این کار نه تنها مفید نیست بلکه ضرر زیادی هم به موتور وارد می آورددرجا کارکردن بیش از حد باعث گرم شدن بیش از حد منبع اگزوز می‌شود و این گرما به موتور منتقل میشد که به نوبه خود برای موتور ضرر دارد. در زمستان بهتر است نهایتا یک دقیقه ماشین درجا کارکند سپس چند کیلومتر اولیه تا گرم شدن ماشین در حد مطلوب را با سرعت پایین طی کرد.

6. پایین آوردن شیشه به جای استفاده کردن از کولر دراتوبان: چندی پیش یک آزمایش در مجله auto crose انگلستان انجام شد و نشاد داد اگر یک اتومبیل در اتوبان کولرش روی درجه یک فن روشن باشد مصرف سوختش از خودرویی که شیشه راننده آن 40 درصد باز است کمتر است.

7. خلاص نکردن دنده پشت چراغ قرمز و ترافیک: این کار باعث وارد آمدن فشار مضاعف روی دوشاخه کلاچ و گیربکس و.. می‌شود.

8. گرفتن ترمز و کلاچ به صورت همزمان برای نگه داشتن خودرو: این کار خود باعث این می‌شود که متراژ ترمز افزایش پیدا کند زیرا زمانی که کلاچ درگیر است از نیروی ترمزی موتور نیز استفاده می‌شود و زمانی که کلاچ و ترمز باهم فشار داده می‌شود خود باعث دیرتر ایستادن خودرو می‌شود بهترین کار این است که ترمز را فشار داده و قبل از اینکه خودرو به لرزش بیافتد کلاچ را بگیریم.

9. با سرعت پایین در لاین سرعت حرکت کردن و بالعکس: بسیار دیده شده که رانندگانی با سرعت‌های بسیار پایین در لاین سرعت حرکت می‌کند و درعوض رانندگانی با سرعت های زیاد در لاین های کناری حرکت می‌کنند که هر دو باعث ایجاد خطرات جبران ناپذیری می‌شوند.

10. ریختن آب لوله کشی داخل رادیاتور: این کار باعث به وجود آمدن رسوبات فراوان در رادیاتور و واتر پمپ و موتور می‌شود و بسیار دیده شده که حتی باعث سوختن واشر سر سیلندر هم شده. بهترین کار این است که آب را جوشانده و بگزاریم تا سرد شود و دوباره آن را بجوشانیم هرچه دفعات سرد شدن وجوشاندن بیشتر شود آب سالم تر می‌شود فقط دقت کنید که بعد از سرد شدن رسوبات در ته ظرف است پس از ریخت ته آب به داخل رادیاتور خود داری کنید البته مایع های آماده هم در بازار هست که خوب روش اول قابل اطمینان تر است.

11. ریختن آب لوله کشی داخل منبع شیشه شور:این کار باعث به وجود آمدن رسوبات فراوان در منبع، شلنگ ها، نازل و پمپ آب آن می‌شود برای تامین این آب هم می توان از روش بالا استفاده کرد البته مایع های آماده هم در بازار هست .

12. سنگین کردن بیش از حد خودرو:پر کردن صندوق عقب با وسایلی که به آن احتیاجی نیست باعث بالا رفتن مصرف سوخت می‌شود حدالامکان باید خودرو خود را سبک کنیم .

13. نصب باربند در مواقعی که به آن نیاز نداریم: باربند را فقط باید زمانی ببندیم که به آن احتیاج داریم زیرا وجود باربند باعث بالا رفت مصرف سوخت حداقل به میزان 10 درصد می‌شود.

14. نشاندن کودک روی پای سرنشین جلوی خودروی ایربگ دار: این کار بارها دیده شده که بسیار هم خطرناک هست و در یک تصادف کوچک اگر ایربگ باز شود حتما کودک خفه خواهد شد بهتر است همیشه کودک روی صندلی مخصوص در ردیف عقب بشیند.

15. استفاده از بنزین معمولی در خودروهای دارای مبدل کاتالیستی: بنزین های معمولی موجود در کشور با اینکه روی پمپ ها نوشته بدون سرب اما باز هم مقدار زیادی سرب دارد که سرب موجود در آن قاتل مبدل کاتالیستی است و با توجه به اینکه بنزین سوپر کیفیت بهتری نسبت به بنزین معمولی دارد بهتر است از بنزین سوپر استفاده شود.

16. دقت نکردن به سطح کیفی روغن موتور و تطبیق آن با سطح کیفی روغن توصیه شده توسط کارخانه: مثلا چند وقت پیش دیدم که فردی در موتور پراید داشت روغن توتال 5000 میریخت و پس از اینکه به او توضیح دادم که سطح کیفی توتال 5000 sj است و روغن موتور سازگار با پراید sf یا sg است در انتخاب روغن خود تجدید نظر کرد.

17. استفاده از نور بالا در مه: در شرایط مه آلود استفاده از نور بالا دید را کمتر می‌کند در این شرایط نور خودرو باید روی نور پایین باشد و اگر خودرو مه شکن دارد باید آن را روشن کرد.

18. خاموش نکردن خودرو پس از طی مسافت طولانی: این کار برای ماشین های گازوییلی است نه بنزینی بیشتر دیده شده رانندگان صبر می‌کند تا فن خودرو خاموش شود سپس موتور را خاموش می‌کنند این کار ضرر جدی به موتور وارد می‌کند کارکردن بیش از حد باعث گرم شدن بیش از حد منبع اگزوز می‌شود و این گرما به موتور منتقل میشد که به نوبه خود برای موتور ضرر دارد.اگر خودرو بیش از اندازه گرم باشد زمانی که اتومبیل را خاموش کنیم سیستم فن اتوماتیک روشن میماند و نیازی به روشن گذاشتن ماشین نیست.

19. تکیه پا به کلاچ: بسیار دیده شده رانندگانی که وقتی حتی با دنده پنج در اتوبان حرکت می کنند پای خود را روی کلاچ تکیه میدهند و کلاچ کورس کامل خلاصی را طی می‌کند و این کار باعث فشار آمدن به گیربکس می‌شود.

20. جلو آوردن بیش از حد صندلی: خیلی از افراد(البته بیشتر خانم ها) فکر میکنند هرچه صندلی جلوتر باشد تسلط راننده بیشتر می‌شود و به اصطلاح دست فرمون خوب می‌شود.خیر اینطور نیست صندلی باید طوری باشد که راننده کاملا راحت باشد.

21. گاز دادن قبل از خاموش کردن خودرو: این کار قبلا در خودروهای کاربراتوری برای بهتر روشن شدن خودرو انجام می‌شد. ولی در خودروهای انژکتوری این کار مضر است زیرا زمانی که شما گاز میدهید وسپس سویچ را میبندید مقداری بنزین نسوخته باقی میماند که خود باعث خرابی سوزن انژکتور و بد کار کردن خودرو در هنگام استارت زدن می‌شود.

22. گاز دادن قبل از روشن کردن خودروی انژکتوری: این کار قبلا در خودروهای کاربراتوری برای بهتر روشن شدن خودرو انجام میشد .ولی در خودروهای انژکتوری این کار بی فایده است.

23. پارک کردن خودرو خلاف جهت خیابان: زمانی که شما خودرویتان را مثلا در سمت راست خیابان به صورت عکس پارک کنید اگر خدایی نکرده خودرویی با خودروی شما برخورد کند شما مقصر حادثه شناخته می‌شوید.

24. خاموش شدن خودرو به دلیل نداشتن سوخت: این کار در بعضی اوقات باعث سوختن پمپ بنزین می‌شود و اصولا نباید گذاشت چراغ بنزین روشن شود زیرا رسوبات و ناخالصی های ته باک وارد مسیر سوخت می‌شود و باعث اختلال در کار پمپ بنزین، فیلتر بنزین و نهایتا انژکتور می‌شود.

منبع: www.machinemag.com